Van Hogendorp – editeursingrepen

Lijst met editeursingrepen en onzekere lezingen

 

 

De tekst van deze diplomatische editie geeft de laatste laag van het handschrift weer. Correcties zijn niet overgenomen. Alleen enige zeer duidelijke verschrijvingen zijn door de editeurs gecorrigeerd. Deze ingrepen worden evenals onduidelijkheden in het manuscript verantwoord in de lijst met editeursingrepen. Editeursuitleg is cursief afgedrukt tussen rechte haken. Bij editeursingrepen wordt eerst de gecorrigeerde tekst geciteerd, en dan volgt na een spekhaak (<) de tekst uit het manuscript. Een Duitse komma (/) wordt gebruikt om twee mogelijke lezingen te scheiden. Twijfel aan de lezing krijgt na het betreffende woord deze toevoeging: [?]. Onleesbare woorden worden aangeduid als: [xxx].

 

28 Mei

  • welke meestal in Maart April of October < welke meestal in Maar[?] April of October
  • en hem in zijn dood sloeg./ sloegen [?]
  • Thans komt deze stand er < Thans komt deze stand en

30 Mei

  • het zedelijke der/dier [?] menschen

1 en 2 Junij

  • zullen moeten springen [?]
  • en mag ik het zeggen, slecht [?] verdeeld is
  • Thands wordt het een landweg < Thand wordt het een landweg
  • maar nimmer ploegjes [?]
  • doch werd door/aan [?] de rijke ingezetenen aangehouden
  • even slecht als zij dat kunnen, kunnen wij < even slecht als zij dat kunnen, wij
  • In 25 jaar zijn er 7,000 [?] huizen gesloopt
  • De onechte kinderen worden/werden [?]
  • niets gedaan dan een fregat < niets gedaan dat een fregat
  • en men hoort niet met de reparatie < en met hoort niet met de reparatie

4 Junij

  • waarbij zich bij de komst van den Heer Abegg < waarbij zij bij de komst van den Heer Abegg
  • De prijs van het land […] zijn f 350 waardig. [Toevoeging op verso vorig blad, plaatsing onzeker]
  • is affectie[?] prijs
  • in dit werk te ondersteunen [?]
  • welk gedrag de reputatie < welk bedrag de reputatie
  • Bij [?] het werkhuis moet ik
  • welke de/nu [?] gekaakte haring inpakken
  • dat nieuw scheen [?] opgebouwd te worden

5 Junij

  • als mede [?] van opwassende boomen
  • wij merkten op dat het < wij mekten op dat het
  • welke wij echter niet ’t huis vonden < welke wij echter ’t huis vonden
  • schijnt een goed [xxxxx] gevend

5 Junij

  • Worcum bestaat uit ééne gragt [?]

9 Junij

  • 2 stuivers 2 [?] duiten
  • de weg is maar [?] van twee uur
  • met schoone boomen omwald/omweld [?]
  • Do. Visser te IJsbrechtsum [?]
  • Bolswaard verlieten wij gistren om [?] half vijf

10 Junij

  • in Groningen geenfonceerd [?]
  • de man die het bewerkt [?] had
  • en allesins/allezins [?] verachtelijk wezen was
  • Te Berlicum [?] maakten wij kennis
  • bij de duurte der landproducten < bij de duurte de landbouwproducten
  • af bloeide zij veeldoor [?] den Smokkelhandel
  • De winst/macht [?] is er groot
  • De straten [?] zeer slecht in orde < De straten [?] zijn zeer slecht in orde
  • nu nieuwe gevels aan de huizen [?]
  • dan dat zij [marginale invoeging, plaatsing onzeker] kunnen overeengebracht worden
  • 1/3 der winst is voor het land [?]
  • huis tegen de fabrieken niet kan markten [?]
  • dat iemands ’s jaar f 12-10-4 [?] wint

17 Junij

  • met het nieuwe plan [?] over de gevangenissen
  • Het spreekt van zelf < Het spreek van zelf
  • De onnozele afbeeldingen [?] dier vorsten
  • daar de meeste ingezetenen iets [?] uitvoeren
  • In sommige plaatsen hebben de schatters slechts < In sommige plaatsen hebben de schatters slecht
  • over Appelius [?] is niemand te vreden

19 Junij

  • in gezelschap van eenige [?] lompe Friezen
  • naar de Dokkummer Zielen [?] of Sluizen
  • aan het dorp te overhandigen [?]
  • een lief, bereidvaardig < en lief, bereidvaardig
  • maar druk en geaffereerd [?] mensch

20 Junij

  • Toen men de muuren gezet [?] had < Toen men de muuren gezet [?]
  • werd niet naar Vereisch [?] voltooid

22 Junij

  • gehoord die mij specteerden/spectierden [?]
  • en ik voor zach [?], het gevaar
  • Saagsum, Aldenhove Kommerziel [?]
  • In de Groninsche […] landbouw van Groningen [toevoeging op verso vorig blad]
  • meer mahoniehoute meubels dan in < meer mahoniehoute meubels dan ik
  • Te Warfum verhaalde ik < De Warfum verhaalde ik
  • het Zand, Leermens, Oosterwitwert [?]
  • en de stad is luchtig <
  • slechts eenige modder bagger[marginale invoeging, plaatsing onzeker]schuiten

25 Juny

  • de polders [?] van 1819-1821
  • welig koorn, koolzaad [?] of hooiland
  • van/voor [?] ieder morgen 16 gl. betalen moeten

28 Juny

  • de geschiedenis der Zoologien [?]
  • het Groninger Kanaals [?]
  • het Corps de [?] logis
  • onder Koning L. bloeiend [?]
  • aan de Snit [?] legt
  • der boerewoningen cum annexis [?]
  • den Graaf Van Heide [?] van Remenstein [?]

1 Julij

  • waar ik dezelve bezocht < waar ik dezelve bezoch/bezoek [?]
  • vond ik niet meer/weer [?]
  • waar veele Friezen en Groningers [?]
  • Het bosch was slecht in orde/order [?]

4 Julij

  • 30 a 40 jaar vrijdom van verponding [?]
  • Odoorn, Valthe, Leens [?]
  • daar Echten en de Koekangen [?]
  • waarvan [?] het schoonste houtgewas
  • fabrieken in satienen [?] en lijwaden [?]
  • Ik vernam aan […]om gezegde reden [toevoeging op verso vorig blad, plaatsing onzeker]

6 Julij

  • een groot gedeelte vernieuwd [?]
  • doch dat het altijd later werd < doch dat het altijd la- werd
  • Steenwijkerwold en te samen genomen [na en volgt een open plek]
  • weshalven/werhalven [?] ik des avonds
  • weshalven/werhalven [?] er eene physieke onmogelijkheid was
  • dat het Onderwijs goed was < dat het On- wijs goed was

9 Julij

  • Heden wandelden wij over Schoot [?]

10 Julij

  • eene vervallenste [?] oude plaats
  • een hoofd in zee [?] doen steeken
  • waarvan de meeste starrekundige/ sterrekundige [?]
  • een vruchtenboomkwekerij van 85 [?] morgen

12 Julij

  • dat derzelver in resulten [?]

21 Julij

  • alle vervalle [?] vuile en lelijke plaatsen
  • buiten de kost 8 st. in de kost 4 [?] st
  • de welvaart van den eenen [?]
  • de landbouw merkelijk zoude [?] verbeterd worden

29 Julij

  • het werk bij Lingen [?] doen staken
  • van den Graaf van der Goltz [?]
  • aan deze provincie het pruisische [?] tarief
  • In de herbergen […] speelde den fat [toevoeging op verso vorig blad, plaatsing onzeker]
  • Deutichem veel bosschen en kooren[?]velden
  • tot dat einde heeft de Commies reiziger [?]

6 Augustus

  • doch velt [?] daarna zeer af

10 Augustus

  • wat de sterksten [?] van ons land betreft
  • de Heer Sassen van IJsselt [?]
  • in plaats van Le Heu/Hen [?]

16 Augustus

  • buiten ’s huis bedroeg [?] circa 400
  • Soestdijk, Baarn, Emmenes [?]

19 Aug

  • Overkomstig/Toekomstig [?] moest dus land ten gronde gaan
  • De aannemers voor […] noch niet betaald [toevoeging op verso vorige pagina, plaatsing onzeker]

24 Aug

  • nu boven de overige steden/Leden [?]
  • is van den Heer [Na Heer open plek]

29 Aug

  • Iedem [?] dicenda van het Gekkenhuis
  • 450 man werken dagelijks < 450 man weken dagelijks
  • weshalven wij dadelijk naar Cooltjesplaat [?]

Lijst met hotels

  • Het Wapen van Sneek. De Stad [xxxxxx]
  • Het Heeren Logement Boljer [?]
  • Posthoorn Erven Pive [?]
  • Kollum Roskam [?]
  • Delftzijl. Werts [?]
  • Nieuweschans. Buisema [?]
  • Valthe. Boelken [?]
  • ’t wapen van Friesland bij Zeverijn [?]
  • Zevenprovincien, bij Held [?]
  • bij Burgers [?] in de Zoo [?]
  • Nijmegen, te Lent [?]
  • Bommel. te Tuijl [?]
  • Leerdam. bij Henri [?]
  • ’t wapen van Zeeland. bij van Mourik [?]